algemeen

Zaaien

zaadjes

Ook als je een balkon in de stad hebt kun je best je eigen ‘groene zone’ creëren. Spitten, ploegen, compost maken, onkruid wieden…. allemaal niet nodig. Maar er zijn wel ándere dingen waar je over na moet denken. Deze keer: zaaien.

Alweer ruim 10 jaar woon ik in Amsterdam op ‘mijn’ etage. Geen tuin. Geen dakterras. En eerlijk gezegd… ik mis het ook niet écht. Overal op het balkon hangen en staan potten te geuren of bloeien, terwijl ik toch comfortabel met mijn bezoek van de zon kan genieten. Nu het weer begin april is wordt het tijd om de eerste planten uit te zaaien. Waar let je op?

De zaadjes

De meeste zaden beginnen al te kiemen bij een temperatuur tussen de 18 en 25 graden in een vochtige, donkere omgeving. Daarom hoor je vaak dat mensen de zaden laten kiemen tussen natte watten.

Persoonlijk vind ik dat ellende in een woning zonder ‘schuur’; een prop natte watten op een bordje onder de bank is niet mijn idee van handig of elegant… het is wachten tot iemand besluit een meubelstuk te verschuiven en met 1 natte sok eerst verbaasd naar beneden en dan -nog verbaasder- naar mij opkijkt.

Ook hoe diep het zaadje onder de aarde moet komen varieert. De vuistregel is: net zo diep als het zaadje groot is. Meestal heb je voor potplanten aan een halve centimeter dus ruim voldoende. Maar natuurlijk geldt deze vuistregel niet altijd. Tijm bijvoorbeeld valt onder de ‘lichtkiemers’ en moet dus niet onder een laagje aarde worden verstopt.

Ook zijn er bijvoorbeeld grotere zaden die eerst moeten worden opgeschuurd of ingekeept om voldoende vocht op te kunnen nemen of zelfs zaden die eerst buiten moeten overwinteren om ‘wakker’ te worden voordat ze kunnen zullen gaan kiemen (dit geldt bijvoorbeeld voor appelpitjes).

Aanwijzingen staan meestal wel op de verpakking of krijg je van degene die je de zaden heeft aangereikt. Kijk anders even bij de Links.

Tip: Gebruik lauw water bij het begieten en gebruik een plantenspuit i.p.v. kraan of gieter (dat laatste voorkomt dat de zaden wegdrijven.)

Bakken en potten

Na diverse methoden te hebben uitgeprobeerd pleit ik voor plastic kweekbakjes. Je koopt ze voor een habbekrats bij de tuinwinkels, ze passen precies op de vensterbank en het werkt echt zó veel lekkerder… Het meest ideaal zaai je overigens met voorgemodelleerde turfbakjes, waardoor de jonge plantjes straks zonder veel beschadigingen kunnen worden overgeplant.

Toch in een bloempot (of lasagneschaal) zaaien? (Ik zaai bijvoorbeeld de bieslook direct in de pot.) Hou dan rekening met het regelmatig vervangen van stukjes kletsnatte huishoudfolie (die nooit goed blijven zitten en dus met extra elastiekjes op hun plek worden gehouden). Ik vind het altijd weer geknoei om de folie er weer op en af te doen bij het begieten van de jonge kiemen.

Speciale grond

Om de zaadjes makkelijk te laten ontkiemen is het verstandig om in plaats van gewone potgrond, speciale zaai-/stekgrond te kopen. Deze aarde is iets fijner, waardoor je niet met van die grote klonten zit (waar zo’n zaadje dan heel zielig aan de zijkant blijft bungelen) als bij gewone potaarde.

Het zaait niet alleen makkelijker… ook voor de zaden is het eenvoudiger om alle voedingsstoffen aan de aarde te onttrekken. Doordat het mengel o.a. fijn zand bevat zullen de ontkiemde plantjes ook niet te snel uitschieten in lange stengels.

Tip: Als er wat te veel plantjes zijn opgekomen zijn ze (zéker onder de urban yuppies) een ideaal aardigheidje voor de gastvrouw van een dinertje.

Samengevat: wat heb je nodig

  • een oude krant en stoffer en blik (als je niet bij het schoonboenen van je balkon je benedenburen een modderdouche wilt geven)
  • zaai-/stekgrond
  • een kweekbak of pot met huishoudfolie (denk bij dat laatste ook aan elastiekjes)
  • turfbakjes
  • een zakje zaden
  • een plek om je kweekbak neer te zetten: beetje licht, maar niet direct in de zon, want dan drogen ze te snel uit.

Tip: Als er toch te veel zon bij je plantjes dreigt te komen, leg dan een vel papier op de glasplaat/het deksel/de folie.

Bij mij staan ze intussen weer: alle vensterbanken op het zuiden zijn leeggeruimd om plaats te maken voor de kweekbakken.

Het staat wel een beetje gek, achter de Corbusier ineens dat knalgroene plastic, maar voor 2 á 3 weken is dat best vol te houden. Moet je straks die gezichten van mijn gasten eens zien die een salade krijgen met tomaatjes en kruiden ‘van eigen balkon’ 😉 .

Geef een reactie